Roma zijn naar schatting Europa’s grootste etnische minderheid en het meest kwetsbaar voor armoede, sociale uitsluiting en discriminatie. Roma vrouwen, vooral degene die trouwen en een gezin stichten hebben op zeer jonge leeftijd te maken met extreme armoede, uitsluiting en discriminatie, wat hun achterstand nog verder versterkt. Op gebied van onderwijs, werkgelegenheid en gezondheidszorg blijven ze slechtere omstandigheden ervaren dan de rest van de algemene bevolking. Bovendien, dragen de Roma vrouwen de meeste verantwoordelijkheden die bij het runnen van een gezin horen. Deze structurele ongelijkheid is weerspiegeld en verder gevoed door sociale verwachtingen en stereotypen die aan zowel vrouwen als mannen worden toegeschreven binnen en buiten de Roma-gemeenschappen. Intersectionele discriminatie van Roma-meisjes en vrouwen laat zien een complexe en specifieke vorm van discriminatie en sociale verwachtingen. Het discours over vrouwenemancipatie is nauwelijks ontwikkeld vanwege de bijna uitsluitende aandacht voor andere elementen (discriminatie, zigeunerhaat).

Terwijl het gebrek aan levensvatbare alternatieven, de wens om te voldoen aan de rolverwachtingen van de Roma samenleving en de onzekerheid van een andere mogelijke toekomst, leiden jonge meisjes naar de traditionele rollen, een ‘pre-made’ pakket, dat veilig kan worden gekozen met goedkeuring van familieleden en buren. De sociaal-economische structuur van de Roma samenleving laat geen enkele  afwijking van de norm toe: bruiden moeten worden uitgewisseld (het bruidsschatsysteem) en de reproductieve rechten van vrouwen blijven in handen van volwassen mannen.

Hoewel de aandacht consequent is gericht op empowerment van vrouwen, zijn er maar weinig projecten gewijd aan de mannelijke component van de samenleving. Vanwege de schijnbare macht die inherent is aan deze toegeschreven genderrol, is er onvoldoende aandacht geweest voor de effecten op jongens en mannen. De jongens en mannen zijn de ‘openbare uitvoerders’ van de familie-eenheid, terwijl vrouwen de “eerdragers” van de familie zijn. De zogenoemde het model van “eer en schande” is wijdverbreid, niet alleen in de Roma-samenleving. De starre naleving van deze rollen kan cognitieve dissonanties en psychologische pijn veroorzaken voor alle individuen die de tegenstrijdigheid voelen en het gewicht van het vasthouden aan traditionele en hedendaagse waarden.

Dit Europese Gear project richt zich dan ook naar al deze kwesties en focust op ontwikkelingskansen van Roma jongeren. Samen gaan ze op zoek naar zichzelf en hun talenten. En dit door allerlei workshops, talentenjachten, dansavonden, theatervoorstellingen,…. en zo veel meer. 

Meer info:

• janettadanyi@hotmail.com
• michaela@icvzw.be